Wymowa R. Dziecko nie mówi głoski r: ćwiczenia

Wymowa R  - to kwestia, którą obecnie zgłębiam w związku z moim 7 letnim synem. Jeśli twoje dziecko ma problemy z wymową r zapraszam do czytania. Przedstawię przyczyny nieprawidłowej wymowy r oraz ćwiczenia, które pomogą dziecku mówić r.

7 latek nie mówi R - nasza historia

Opiszę tutaj mój przypadek. Mój syn ma obecnie 7 lat i nadal nie wymawia głoski R. Zamiast R wymawia L. Sprawa wydaje mi się coraz bardziej pilna, gdyż dziecko chodzi już do pierwszej klasy i lada dzień pojawią się problemy z poprawnym pisaniem wyrazów zawierających głoskę r.

Wizyta u logopedy
Najpierw, gdy miał jeszcze 6 lat, korzystaliśmy z pomocy logopedy prywatnie przez okres ok 3 miesięcy.
Obecnie syn uczęszcza na terapię w poradni (za darmo) i jesteśmy po ok 6 spotkaniach. Wizyta trwa ok 50 minut. Dziecko otrzymuje też pracę domową, karty pracy do wykonania np malowania i mówienia wyrazów z określonymi głoskami.
Pomimo tego, że jesteśmy już po 6 spotkaniach syn nie uczy się wymawiać R. Praca skupia się na ćwiczeniach języka, na jego pionizowaniu i poprawnej wymowie głoski L.

Zanim przystąpimy do wykonywania jakichkolwiek ćwiczeń, powinniśmy dowiedzieć się jaka jest przyczyna niepoprawnej wymowy r. Oczywiście nallepiej udać się do logopedy.

Dlaczego dziecko nie mówi R

Może być wiele przyczyn nieprawidłowej wymowy głoski R:

• nieprawidłowa budowa języka lub problemy z jego funkcjonowaniem np język zbyt duży i gruby (makroglossia)
• brak pionizacji języka
• wzmożone lub osłabione napięcie mięśniowe
• niedostateczna sprawność ruchowa czubka języka, który nie wykonuje subtelnych ruchów wibracyjnych
• skrócenie wędzidełka podjęzykowego (ankyloglossia)
• nieprawidłowości podniebienia twardego (podniebienie gotyckie, czyli zbyt mocno wysklepione)
• wady zgryzu, zwłaszcza zgryz otwarty
• obniżony poziom słuchu
• zaburzenia słuchu fonemowego i fonetycznego
• czynniki środowiskowe (np.osoba z wadą wymowy w otoczeniu dziecka)
• wady budowy języka (język zbyt gruby, język zbyt szeroki, za krótkie wędzidełko), problemy z pionizacją języka, wzmożone lub osłabione napięcie mięśniowe

1. Krótkie wędzidełko podjęzykowe

Wędzidełko to taka błonka,która w pewnym sensie łączy język z podniebieniem dolnym. Otwórzcie szeroko buzię przed lustrem i podnieście czubek języka do góry. Na dole, na środku języka zobaczycie wędzidełko.
Jeśli jest zbyt krótkie to ogranicza ono ruchliwość języka. Niekórzy logopedzi polecają więc podcięcie wędzidełka. Moja obecna pani logopeda proponuje, by taki zabieg wykonać. Nadal się zastanawiam, ponieważ u nas korekta byłaby minimalna.

Jak sprawdzić czy wędzidełko jest za krótkie?
Najlepiej byłoby udać się do laryngologa, który oceni budowę języka (my właśnie oczekujemy na wizytę).
A jak zrobić to samodzielnie? Należy wysunąć język i sprawdzić kształ czubka języka. Prawidłowo czubek będzie miał kształt okrągły, a w zasadzie owalny. W przypadku jednak za krótkiego wędzidełka może on mieć kształ bardziej sercowaty. Im bardziej jest sercowaty,  tym zbyt krótkie jest wędzidełko.

rysunek ....

Ćwiczenia języka (wędzidełko podjęzykowe):

• oblizywanie językiem wargi dolnej i górnej
• oblizywanie językiem wargi dolnej i górnej raz w lewo, raz w prawo
• oblizywanie jezykiem brody - czyli wysuwamy język jak najdalej w dół, jakbyśmy chcieli oblizać brodę
• dotykanie językiem nosa - czyli wysuwamy język jak najdalej do góry, jakbyśmy chcieli dotknąć nosa (należy poinformować dziecko, że to tylko zabawa, a dotknięcie nosa nie jest możliwe)
• naprzemienne dotykanie czubkiem języka prawego i lewego kącika lekko rozciągniętych warg
• naprzemienne dotykanie czubkiem języka prawego i lewego kącika mocno rozciągniętych warg 
• dotykanie czubkiem języka środka wargi dolnej i górnej
• zakładanie czubka języka na wargę dolną
• zakładanie czubka języka na wargę górną
• naprzemienne zakładanie czubka języka na wargę dolną i górną
• dotykanie czubkiem języka na komendę:
  na raz- środka wargi dolnej
  na dwa - kącika prawego
  na trzy - środka wargi górnej
  na cztery - kącika lewego
• dotykanie czubkiem języka na komendę:
  na raz- kącika lewego
  na dwa - kącika prawego
  na trzy - środka wargi dolnej
  na cztery - środka wargi górnej
• energiczne masowanie od wewnątrz ruchem okrężnym wargi dolnej i górnej
• przesadne oblizywanie się (np. tak, jak to robi kotek)
• picie językiem mleka z miseczki (np. tak, jak to robi kotek)
• oblizywanie talerzy, miseczek (talerzyk można posmarować czymś słodkim np miodem, czekoladą)
• lizanie lizaka coraz bardziej oddalonego od buzi dziecka

2. Zaburzenia słuchu mownego

Zaburzenie w rozróżnianiu głosek. Może powodować zastępowanie r innymi głoskami np l. Jeżeli dziecko nie słyszy różnicy np pomiędzy r a l, czy r a j - to nie będzie r prawidłowo wymawiać (bo niby jak).

Zwykle na początku logopeda sprawdza u dziecka słuch fonetyczny i fonemowy i jeśli są nieprawidłowośći wprowadza odpowiednie ćwiczenia słuchowe.

Odróżnianie R od L
Możemy wykonać mały test w domu. Sprawdzamy czy  dziecko odróżnia słuchowo głoskę R od L. Przygotowujemy planszę z obrazkami  dla wyrazów brzmiących podobnie, a różniących się tylko głoskami np R i L (r i j).

ROK - LOK
RAK - LAK
RAMA - LAMA
RUFA - LUFA
ARA - ALA
KORA - KOLA
KURA - KULA

Ćwiczenia Języka: Przygotowanie do wymowy r

Podstawowe ćwiczenie to Generał idzie na defiladę oraz ćwiczenia poprawnej wymowy głoski L, które nazywamy sobie Lolowaniem. Poprawna wymowa L spowoduje poprawną wymowę R. Bez poprawnej wymowy L nie będzie R - tak twierdzi moja pani logopeda.

Generał idzie na defiladę
1. Dziecko unosi czubek języka i czubkiem języka dotyka wałka zębowego (miejsce przed górnymi zębami).
2. Następnie wysuwa język przed górne zęby i ich dotyka.
3. I dalej wysuwa przed górną wargę i jej dotyka.
Następnie generał wraca z defilady wykonując poszczególne kroki wstecz

Lolowanie
Dziecko stara sie poprawniee wymawiać sylaby zawierające głoskę L takie jak: LA, LO, LI
Ćwiczy też wymowę słów zawierających te sylaby np. LALA, LOLO, ALA, OLEK, OLA, TOLA

Poprawnie - czyli podnosząć czubek języka do wałka zębowego. Czubek języka ma go dotknąć.
 Mój syn ma zwracać uwagę na to, by to czubek języka dotykał miejsca przed zębami górnymi. Gdyż często jest tak, że "język do góry" oznacza dla niego unoszenie grzbietu języka, a tu chodzi o usprawnienienie czubka języka.

Ćwiczenia najlepiej wykonywać przed lustrem, tak aby dziecko widziało swój język i czy ma on prawidową pozycję. My zwracamy również uwagę, by język był na środku. Patrzymy na wędzidełko języka i ma być ono idealnie na środku. Język nie ma skręcać na boki.


Inne ćwiczenia:

1. wysuwać język przed wargi, na dół, na boki, do góry;
2. wysuwać język naprzemiennie - wąski i szeroki; na początku wolno, potem możemy coraz szybciej;
3. liczyć czubkiem języka zęby górne - od prawej do lewej i odwrotnie
4. kląskanie

Jak nauczyć dziecko mówić r

Jeszcze nie odpowiem, bo nie nauczyłam syna mówić głoski r:) Jedno jest pewne, jeśli dziecko nie potrafi mówić r - to nie zaczynamy uczyć w stylu: "powiedz rak" "rrrrrak powtórz". Bo to bez sensu. Możemy rozpocząć wkonywanie ćwiczeń języka i diagnozujemy dziecko u logopedy.




dziecko nie wymawia r ćwiczenia
8 latek nie mówi r
gdy dziecko zamiast r mowi j
jak nauczyć dziecko mówić l
wymowa r ćwiczenia dla dorosłych
wymowa r ułożenie języka
ćwiczenia na r